Schotland is een prachtig maar ruig en vaak somber landschap. Het is
heuvelachtig, bergachtig en winderig en vormt een uitdaging voor
iedereen die het land probeert te bedwingen. In de loop der jaren is de
Schotse bevolking sterk afhankelijk geweest van het paard als
vervoermiddel en om goederen door het land te vervoeren.
Hoewel grote trekpaarden de voorkeur kregen voor het trekken van
karren, zijn de overheersende paardenrassen in de regio meestal robuuste
ponytypes. Zij zijn gemakkelijk te manoeuvreren, bedrieglijk sterk en
gehard genoeg om de omstandigheden op het platteland aan te kunnen.
Hieronder staan zes Schotse paardenrassen, waarvan de meeste nog
steeds beschikbaar zijn en gefokt worden, en waarvan er één door
Shakespeare wordt genoemd in zijn toneelstuk, “Henry IV”.
1. Barra Pony
- Status: Uitgestorven
- Type: Pony
- Hoogte: 14,5hh
- Kleuren: Bay
- Gebruikt: Transport en Cart Horse
Geschiedenis
Het eerste paard op de lijst is het uitgestorven ras, de Barra Pony,
een van de vele vroeger onderscheiden rassen. Hiertoe behoren de
Galloway Pony, de Islay, Rhum, en Mull rassen die zijn uitgegroeid tot
de Highland Pony van vandaag. Het ras werd gebruikt voor diverse
roedeldoeleinden, maar de pony’s waren vooral populair voor het
verpakken van wild voor jagers en boeren. Helaas is het individuele ras
van de Barra Pony in de 20th eeuw uitgestorven.
Uiterlijk
De Barra Pony, ook bekend onder de naam Hebridean Pony, was taai,
robuust en sterk. Ze waren gemiddeld zo’n 14,5 handen hoog. Met een
klein hoofd, een middellange hals en een goede borstkas en schoft, waren
ze gebouwd om zich door de plaatselijke bergen te bewegen.
2. Clydesdale Paard
- Status: Kwetsbaar
- Type: Trekpaard
- Hoogte: 16hh-19hh
- Kleuren: Bay met witte bles
- Gebruikt: Trekpaard
Geschiedenis
Het ras werd gecreëerd door John Paterson van Lochyloch en de
6th Hertog van Hamilton. Het paar importeerde Vlaamse
hengsten en fokte ze met inheemse merries. Aangenomen wordt dat er op
een bepaald ogenblik ongeveer 100.000 Clydesdale-paarden in Schotland
waren.
De rasvereniging werd opgericht in 1877, en duizenden van de
Clydesdale werden naar landen over de hele wereld geëxporteerd. De
automatisering van de landbouw en een aanzienlijk verlies van het paard
tijdens de Eerste Wereldoorlog zorgden ervoor dat hun aantal in de
20eth eeuw sterk afnam. In 1977 werd het paard op de lijst
van kwetsbare dieren geplaatst, en hoewel de aantallen weer wat zijn
toegenomen, heeft het paard die status vandaag de dag nog steeds.
Uiterlijk
Gewoonlijk is de Clydesdale voskleurig met een witte flits. Ze kunnen
witte spatten op de buik en benen hebben. Hoewel voskleur de meest
voorkomende kleur is, vooral bekend geworden door het Budweiser bedrijf
en hun fokprogramma, is de Clydesdale ook verkrijgbaar in Sabino, zwart,
grijs, en kastanjekleur.
Het paard is tussen 16 en 18 handen hoog en kan wel een ton wegen. Ze
zijn gespierd, hebben een gebogen nek en zijn sterke en krachtige
beesten.
Gebruikt
De Clydesdale is een groot paardenras dat hoofdzakelijk wordt
gebruikt als trekpaard en voor het vervoer van goederen. Het ras werd
met name gebruikt om kolen te trekken in het graafschap Lanarkshire en
voor landbouwdoeleinden. Hoewel zeldzaam, worden ze vandaag de dag nog
steeds gebruikt voor landbouw- en houtkapdoeleinden. Door hun grootte en
kracht zijn ze ideaal voor het sjouwen van zware voorwerpen.
3. Eriskay Pony
- Status: Ernstig bedreigd
- Type: Pony
- Hoogte: 12hh-13.2hh
- Kleuren: Grijs, Baai, Zwart
- Gebruikt: Pak Paarden, Lichte Landbouw
Geschiedenis
De Eriskay Pony is afkomstig van de eilanden van de Buiten-Hebriden,
langs de westkust van Schotland. Zij zijn inheems in het land en men
neemt aan dat zij afstammen van Keltische en Noorse pony’s. Ze werden
gebruikt om turf en zeewier te vervoeren, waarbij hun lading werd
vervoerd in ruitjes die over de rug werden gelegd. Ze werden ook
gebruikt om licht te ploegen en voor andere doeleinden op de
plaatselijke boerderijen.
Toen de landbouw overschakelde op machines die meer opbrachten en de
oorspronkelijke bewoners van de Hebriden naar het Schotse vasteland
verhuisden, slonk het ras in aantal. De rasvereniging werd in 1968
opgericht en begin jaren zeventig dacht men dat er nog maar 20 merries
en één hengst over waren. Dankzij Eric, de laatst overgebleven hengst,
en een sympathiek fokprogramma, zijn er vandaag vermoedelijk nog meer
dan 400 van deze paarden.
Uiterlijk
De Eriskay Pony is een vriendelijk ras, met het typische uiterlijk
van een Schotse pony. Ze zijn sterk en robuust en bij uitstek geschikt
voor de moeilijke omstandigheden op de Schotse eilanden. Hoewel meestal
grijs, kan de Eriskay ook voskleurig of zwart zijn. Ze worden ongeveer
13 handen hoog.
Gebruikt
Omdat het ras in aantal afneemt, worden zij voornamelijk voor de
fokkerij gebruikt. Het is een vriendelijk paard, dus worden ze ook
gebruikt voor paardrijden en zelfs voor therapeutisch gebruik, waarbij
wordt gewerkt met gehandicapte kinderen en mensen met speciale
behoeften. Ze worden zelden gebruikt voor hun oorspronkelijke doel, het
verpakken en vervoeren van goederen.
4. Galloway Pony
- Status: Uitgestorven
- Type: Pony
- Hoogte: 13hh
- Kleuren: Lichtbruin of Bruin
- Gebruikt: Trekpony
Geschiedenis
De Galloway Pony, nu uitgestorven, kwam oorspronkelijk voor in
Noord-Schotland en delen van Noord-Engeland. Ze werden gebruikt als
trekpaarden, vooral om looderts te verplaatsen, en werden genoemd in
“Henry IV, Part 2,” van William Shakespeare. Bij een onderzoek in 1814
werd vastgesteld dat het oude ras slechts enkele paarden telde in
bergachtige gebieden. Tegenwoordig wordt het ras als uitgestorven
beschouwd, omdat er tot uitsterven toe mee is gekruist.
Uiterlijk
De Galloway was een kleine pony, tussen de 12 en 14 handen hoog. Ze
hadden een klein hoofd en een kleine hals voor hun grootte, en hoewel ze
hoofdzakelijk werden aangetroffen in een lichtbruine of bruine kleur,
kunnen er ook andere kleurslagen hebben bestaan.
5. Highland Pony
- Status: Kwetsbaar
- Type: Pony
- Hoogte: 13hh-14.2hh
- Kleuren: Dun, Zwart
- Gebruikt: Landbouw en Paardentransport
Geschiedenis
De Highland Pony is een primitief ponyras dat al sinds de ijstijd in
de regio voorkomt. Veel moderne exemplaren van de pony hebben nog steeds
de oude aftekeningen. Het ras kende aanvankelijk twee verschillende
variëteiten, namelijk de Schotse hooglandpony (vaak garron genoemd) en
de Western Island Highland Pony. Het western-eilandfenotype wordt nog
steeds aangetroffen in de Eriskay. Het Western Island-ras was lichter en
kleiner, maar de twee variëteiten zijn samengevoegd tot één ras.
Sedert het einde van de 19eth eeuw worden gegevens over
het ras bijgehouden en in 1923 werd een fokkersclub opgericht.
Hoewel het ras de laatste jaren in populariteit is toegenomen, zijn
er vandaag de dag nog maar zo’n 5.500 Highland Pony’s over, en dit heeft
ertoe geleid dat de Rare Breeds Survival Trust het ras heeft
gecategoriseerd als “at-risk”.
Uiterlijk
De Highland Pony meet tussen 13 en 14,2 handen hoog, wat hen tot een
kort ras maakt. Ze hebben een sterke en beschermende vacht, een
vriendelijk oog, en een diepe borst. Ondanks dat ze relatief klein zijn,
oogt en is het ras behoorlijk sterk. De Highland Pony komt voor in een
reeks van Dun kleuren, maar ze kunnen ook grijs, seal brown, zwart, en
zelfs bay van kleur zijn.
Gebruikt
Door hun gehardheid werden de Highland Pony’s lange tijd gebruikt
voor het vervoer van mensen en goederen door de Schotse Hooglanden. Ze
zijn in staat om met gemak over moeilijk begaanbaar terrein te trekken,
waardoor ze populair werden bij de boeren. Hun kracht en schijnbare
onverwoestbaarheid maakte hen populair voor gebruik tijdens oorlogen.
Vandaag de dag kunnen ze door hun vriendelijke en positieve houding en
andere kwaliteiten worden gebruikt voor trektochten, paardrijtochten en
klussen als houthakken.
6. Shetland Pony
- Status: Veilig
- Type: Trekpony
- Hoogte: 28″-46″
- Kleuren: Zwart, Donkerbruin, Bruin, Kastanje,
Zilver Gestippeld - Gebruikt: Pakpaarden, Trekpony’s,
Kinderpaardrijden
Geschiedenis
De Shetlandpony is ontstaan op de Shetlandeilanden. De kleine pony
paste zich aan de barre omstandigheden op het eiland aan, onder meer
door het gebrek aan aanzienlijke voedselbronnen. In 1850 werd het ras
meegenomen naar Engeland, waar het werd gebruikt om in de kolenmijnen te
werken. Door hun kleine gestalte, vriendelijke manier van doen en
verrassende kracht konden ze met gemak ladingen steenkool verplaatsen in
kleine en krappe ruimtes. De pony’s vonden ook hun weg naar de VS, waar
ze werden veredeld tot een pony die geschikt werd geacht om door jonge
kinderen te worden bereden.
In 1890 werd een rasvereniging opgericht en in 1957 werd een
hengstenprogramma opgezet om fokhengsten van hoge kwaliteit aan het
bestaande bestand toe te voegen. De grootte van de Shetland betekent dat
ze met andere paarden en pony’s werden gefokt wanneer fokkers de totale
hoogte van het resulterende dier wilden terugbrengen.
Uiterlijk
In tegenstelling tot andere paarden en pony’s wordt de Shetland niet
in handen gemeten, en het kleine ras wordt tussen de 28 en 46 inch
hoog.
Het uiterlijk van de Shetland wordt bepaald door de omstandigheden
waarin de pony heeft moeten leven. Ze zijn kort en gedrongen, en door
hun lage zwaartepunt zijn ze goed bestand tegen ruw en moeilijk terrein.
Ze hebben een klein hoofd en wijd uit elkaar staande ogen, waardoor ze
hun omgeving gemakkelijk kunnen overzien en eventueel vallen en andere
gevaren kunnen ontwijken. Een dikke staart en een dichte dubbele vacht
hebben het ras in staat gesteld de koude en uitdagende Schotse winters
te overleven. Ze kunnen elke kleur hebben behalve gevlekt, en de
Shetland heeft een lange levensduur van 30 jaar of meer.
Gebruikt
Historisch gezien werd het ras gebruikt als lastdier en trekpaard om
turf, kolen en andere zaken te vervoeren. Tegenwoordig is het meer een
showras, dat zich door zijn grootte uitstekend leent om als rijdier voor
jonge en kleine kinderen te dienen. In sommige delen van de wereld wordt
dit kleine en sterke ras gebruikt voor Junior Harness Racing.
Schotse paardenrassen
De meeste Schotse rassen zijn klein en gedrongen, wat hen helpt om
moeilijk begaanbaar terrein te doorstaan. Bijna alle rassen zijn in het
verleden gebruikt als trekpony’s om producten en materialen zoals turf
en steenkool door het land te helpen vervoeren. Ze worden ook gebruikt
als rijpony’s en zelfs als showpony’s, vooral de populaire Shetland
pony’s.
Op zoek naar andere rassen met een rijke geschiedenis? Kijk dan eens
naar:
- 6 Arabische paardenrassen die je moet kennen (met foto’s)
- 17 Britse paardenrassen (met foto’s)
- 18 Europese paardenrassen (met foto’s)
: AinslieGillesPatel,