Disclaimer: PetKeen keurt het temmen en houden van wilde
dieren niet goed en keurt het ook niet goed.
Het is een van de opvallendste en mooiste diersoorten van de
katachtige wereld, maar is een lynx een goed huisdier? Het kortst
mogelijke antwoord op deze vraag is “nee. Maar het is iets genuanceerder
dan een simpele ja of nee vraag. Laten we eens kijken naar de redenen
waarom lynxen geen goede huisdieren zijn, en misschien, waarom niemand
zou moeten proberen om ze als huisdier te houden.
Domesticatie eenvoudig
gemaakt
Domesticatie is “het proces van het temmen van een dier en het houden
ervan als huisdier of op een boerderij”. Hoewel de mens al vele dieren
met succes heeft gedomesticeerd, is het een lang en moeizaam proces, dat
een nauwgezette en selectieve fokkerij en verzorging vereist. Sommige
dieren kunnen niet worden gedomesticeerd.
Domesticatie is iets anders dan “temmen”, het proces waarbij het
gedrag van een in het wild geboren dier wordt getemperd en opnieuw wordt
geconditioneerd, zodat het dier de mens zonder argwaan of angst tegemoet
treedt. Domesticatie is de permanente genetische wijziging van een
dierengeslacht om een geërfde aanleg voor de mens in te bouwen.
Charles Darwin merkte voor het eerst een klein aantal kenmerken op
die gedomesticeerde dieren onderscheidden van hun wilde broeders en die
konden worden gebruikt voor het selectief fokken van dieren. Jared
Diamond heeft later in zijn boek Guns, Germs, and Steel zes kenmerken
opgesomd die de geschiktheid van een dier voor domesticatie zouden
kunnen bepalen.
- Efficiënt dieet: Een dier met een gevarieerd dieet
zal gemakkelijker te domesticeren zijn dan een dier met een zeer beperkt
dieet, aangezien de verzorging van het dier, en zijn nakomelingen,
gemakkelijker toegankelijk zal zijn. - Snelle groei: Een dier met een snelle groeisnelheid
zal gemakkelijker zijn voor menselijke interventie en invloed in
selectief fokken. - Vermogen en bereidheid om zich in gevangenschap voort te
planten: Een dier dat niet in staat of niet bereid is zich in
gevangenschap voort te planten, zal beperkt zijn in zijn vermogen tot
domesticatie, aangezien alle specimens in het wild geboren zullen
worden. - Aangenaam karakter: Een dier met een onaangenaam
karakter zal gevaarlijk zijn voor de mensen die het trachten te
domesticeren. - De neiging om niet in paniek te raken: Een dier dat
gemakkelijk schrikt en in paniek raakt, zal moeilijker te vangen zijn en
meer geneigd zijn te ontsnappen en te vluchten. - Sociale structuur: Alle gedomesticeerde grote
zoogdieren hebben een sociale dynamiek van kuddes of roedels met
dominantiestructuren, waardoor de mens kan ingrijpen en zijn positie
binnen de dominantiestructuur kan bepalen.
Waarom
domesticatie met Lynxen niet is voorgekomen
Lynxen missen veel eigenschappen die hen geschikt zouden maken voor
domesticatie. Ze hebben geen efficiënt dieet, een aangename aanleg of
een sociale structuur die domesticatie bevordert.
Lynxen zijn, net als andere katten, obligate carnivoren, en bekwame
jagers jagen op grote prooien zoals herten en rendieren en kleinere
prooien zoals geiten en kalkoenen. Het zijn grote katten die op groot
wild jagen en dat eten, wat voor de mens niet efficiënt is om te
proberen zich voort te planten, gezien de grootte van de lynx en de
hoeveelheid voedsel die hij dagelijks moet eten.
Lynxen zijn ook geen beminnelijke schepsels. Omdat ze zowel
onvriendelijk als zeer gevaarlijk zijn, is het op zijn best een
uitdaging om ze zelfs maar te domesticeren. In tegenstelling tot de
katten van Egypte die de boeren bijna per ongeluk domesticeerden,
vermijden lynxen menselijke nederzettingen omdat zij niet jagen op de
knaagdieren die de voorouders van de huiskat tot de Egyptenaren
aantrokken.
Tenslotte is de lynx een solitair dier. Met uitzondering van moeders
en hun jongen, worden lynxen zelden in groepen gezien. Zij verkiezen
alleen te zijn en missen een dominantie-hiërarchie die menselijk
ingrijpen in hun sociale structuur mogelijk zou maken.
In tegenstelling tot paarden en honden, die in groepen reizen en
sociale banden smeden door dominantie, heeft het sociale netwerk van de
lynx meer weg van “laat me met rust, of ik bijt je”. Dit solitaire
gedrag maakt het moeilijk voor mensen om tussen te komen en een positie
in hun wereld te verwerven.
Conclusie
Hoewel reality TV het houden van grote katachtigen populair heeft
gemaakt met shows als Tiger King, is er geen wetenschappelijke
basis voor het houden van grote katachtigen. De praktijk is veel
gevaarlijker voor zowel de eigenaar als de kat dan Joe Exotic ooit zou
laten doorschemeren. Als u een achtergelaten lynxkitten ziet, is het
veiliger voor zowel u als het kitten om uw lokale dierenbescherming te
bellen en hen de situatie te laten afhandelen.
: Marco Carli,